حق فراموش شدن

حضور در فضای‌مجازی و استفاده از خدمات مختلف موجود در اینترنت ایجاب می‌کند تا خود و خانواده را در برابر تهدیدات متعدد حریم‌خصوصی ایمن کنیم و با رعایت اصول پیشگیرانه به هکرها و سارقین اطلاعات را ناکام بگذاریم. رعایت این نکات و راه کارها زمینه ساز حفظ حریم‌خصوصی در فضای‌مجازی خواهد بود در ادامه پس از تعریف حریم خصوصی و انواع آن ، اقدامات اساسی برای حفاظت از اطلاعات و منابع رایانه‌ای در برابر هکرها و اصول استفاده ایمن از اینترنت را بیان می‌کنیم.

 

حریم‌خصوصی چیست؟

حریم‌شخصی یا حریم‌خصوصی یعنی یک فرد یا گروه بتواند خود و یا اطلاعات مربوط به خود را مجزا کند و در نتیجه بتواند خود و یا اطلاعاتش را با انتخاب خویش در برابر دیگران آشکار کند. مرزها و محتوای آنچه خصوصی قلداد می‌شود در میان فرهنگ‌ها و اشخاص متفاوت است، اما موضوع اصلی آن‌ها مشترک است. حریم‌خصوصی گاه مربوط به ناشناس بودن، یعنی تمایل به گمنامی یا دور ماندن از عرصه عمومی است.

انواع حریم‌خصوصی

انواع مختلف حریم‌خصوصی عبارتند از:

• حریم‌خصوصی اقتصادی
• حریم‌خصوصی پزشکی
• حریم‌خصوصی در اینترنت
• حریم‌خصوصی اطلاعات

درجهٔ خصوصی بودن اطلاعات بستگی دارد به اینکه عموم چگونه‌این اطلاعات را دریافت و با آن برخورد خواهند کرد که به نوبهٔ خود به شرایط زمان و مکان وابسته‌ است. مفهوم حریم‌خصوصی بر مفهوم امنیت نیز تأثیر می‌گذارد مثلاً از سوءاستفاده گرفته تا امنیت اطلاعات. حریم‌خصوصی همچنین می‌تواند به معنای حق بر بدن باشد. حق مصونیت از تعرضِ حکومت، شرکت‌ها، یا افراد به حریم‌خصوصی، در بسیاری از کشورها به عنوان قوانین حفظ حریم‌خصوصی وجود دارد، و در برخی موارد در قانون اساسی آن‌ها آمده‌است. البته تقریباً همه کشورها قوانینی دارند که به روشی حریم‌خصوصی را محدود می‌کند، به عنوان مثال قانون مربوط به مالیات که معمولاً به اطلاعات مربوط به سود و یا درآمد شخصی نیاز دارد.

گاه ممکن است حریم‌خصوصی فردی در تضاد با قوانین آزادی بیان باشد. گاه برخی قانون‌ها موجب افشای عمومیِ اطلاعاتی می‌شوند که در کشورها و فرهنگ‌های دیگر، خصوصی تلقی می‌شوند. حریم خصوصی از نظر فرهنگی بسیار نسبی است. یعنی به فرهنگ جامعه بستگی دارد که آن هم تحت تأثیر شرایط اقتصادی و فناوری است. گاه افراد اطلاعات خصوصی خود را داوطلبانه افشا می‌کنند مثلاً برای به دست آوردن منافع، برای تبلیغات، هنگام شرکت در مسابقه‌ها و قرعه‌کشی‌ها، و غیره. افشای اطلاعات خصوصی گاه منجر به سوءاستفاده از آن توسط دیگران و دزدی هویت می‌شود. اینترنت و شبکه‌های اجتماعی یکی از جاهایی است که حریم‌خصوصی افراد به راحتی در آن نقض می‌شود و افشای اطلاعات خصوصی در آن موجب می‌شود دردسرهای متعددی برای افراد ایجاد شود. در ادامه برخی راه کارهای حفظ حریم‌خصوصی در فضای‌مجازی بیان می‌شوند.

 

10 اقدام مهم و اساسی برای حفظ حریم‌خصوصی در فضای‌مجازی

10 اقدام مهم و اساسی که برای حفظ حریم‌خصوصی در فضای‌مجازی و حفاظت از اطلاعات و منابع رایانه‌ای در برابر هکرهای دنیای سایبر باید انجام داد به شرح زیر هستند:

از اطلاعات مهم نسخه پشتیبان تهیه کنید

از همه اطلاعات خود نسخه پشتیبان یا بک‌آپ تهیه کنید. شما در برابر حمله‌ها مصون نیستید. سرقت و از دست رفتن اطلاعات برای شما نیز ممکن است اتفاق بیافتد. یک کرم یا تروجان نفوذی، برای از بین بردن همه اطلاعات شما کافی است.

 

انتخاب کلمه عبور مناسب را جدی بگیرید

کلمات عبوری انتخاب کنید که معقول و منطقی است و حدس زدن آن‌ها دشوار باشد. چند عدد را پشت‌سر هم ردیف نکنید. همیشه کلمات عبور پیش‌فرض را تغییر دهید

 

نرم‌افزار آنتی‌ویروس فراموش نشود

از نرم‌افزارهای ضدویروس مشهور و معتبر استفاده کنید و همیشه آن‌ها را به‌روز کنید.

 

سیستم‌عامل رایانه را به‌روز نگه دارید

سیستم‌عامل خود را به طور مرتب به‌روز و تمامی وصله‌های امنیتی عرضه شده توسط شرکت طراح هر سیستم‌عامل را بارگذاری و نصب کنید.

 

مراقب نرم‌افزارهای ضعیف امنیتی باشید

تا جایی که ممکن است از استفاده از نرم‌افزارهای ضعیف و در معرض حمله خودداری کنید و قابلیت‌های خودکار نامطمئن آن‌ها به خصوص در نرم‌افزارهای ایمیل را از کار بیاندازید.

 

رمزگذاری اطلاعات

از نرم‌افزارهای رمزگذاری اطلاعات مانند PGP در زمان ارسال ایمیل استفاده کنید. از این نرم‌افزار می‌توانید برای حفاظت از کل هارددیسک نیز استفاده کنید.

 

نصب نرم‌افزارهای شناسایی عوامل نفوذی را فراموش نکنید

نرم‌افزاری برای شناسایی نرم‌افزارهای مخرب جاسوس روی رایانه خود نصب کنید. حتی بهتر است چندین نرم‌افزار برای این کار نصب کنید. برنامه‌های سازگار با دیگر نرم‌افزارهای مشابه مانندSpyCop انتخاب‌های ایده‌آلی هستند.

 

به دور رایانه خود دیوار آتشین بکشید

از دیوار آتش (firewall) شخصی استفاده کنید. پیکربندی فایروال خود را به دقت انجام دهید تا از نفوذ به رایانه جلوگیری شود. این فایروال‌ها همچنین مانع وارد آمدن خسارت به شبکه‌ها و سایت‌هایی که به آن‌ها متصل هستید، می‌شوند و قادر به تشخیص ماهیت برنامه‌هایی هستند که تلاش می‌کنند به شبکه اینترنت متصل شوند.

 

حذف برنامه‌های دسترسی از راه‌دور

امکاناتی را که روی رایانه به آن‌ها احتیاج ندارید از کار بیاندازید. به خصوص برنامه‌های کاربردی که دسترسی به رایانه شما را از راه‌دور ممکن می‌کنند (مانند Remote Desktop، RealVNCو NetBIOS را حذف یا به اصطلاح disable کنید

 

از امنیت شبکه‌های رایانه‌ای اطمینان حاصل کنید

در جهت ایمن‌سازی شبکه‌های رایانه‌ای و به خصوص شبکه‌های بی‌سیم بکوشید. شبکه‌های Wi-Fi خانگی را با کلمه عبوری با حداقل ۲۰کاراکتر ایمن کنید. پیکربندی اتصال لپ‌تاپ خود به شبکه را به گونه‌ای انجام دهید که برقراری ارتباط فقط در حالت Infrastructure اتفاق بیافتد هکرها روزبه‌روز به روش‌های پیچیده‌تری برای سرقت اطلاعات کاربران روی می‌آورند، اما شما با رعایت همین نکات ساده، آسیب‌پذیری سیستم‌های رایانه‌ای خود را به حداقل خواهید رساند.

 

برای حفظ حریم‌خصوصی در فضای‌مجازی از اینترنت امن استفاده کنیم!

• ایمیل‌ها و پیام‌های ناخواسته و ارسال شده از سوی افراد ناشناس را باز نکنید و آن‌ها را مسدود نمایید (block & spam)
• به هیچ وجه لینک‌های ناشناس ارسال شده در ایمیل و پیام‌های موبایلی را دنبال نکنید.
• از باز کردن عکس‌ها و فایل‌های پیوست شده در ایمیل‌های تبلیغاتی و ناشناس خودداری کنید.
• با استفاده از یک آنتی‌ویروس امن جلوی بخش زیادی از ویروس‌ها را بگیرید
• به فرزندانتان بیاموزید اطلاعات‌شخصی خود را حفاظت کنند و در مورد اینکه چه اطلاعاتی از خود منتشر کنند و رفتار آنلاین آن‌ها چگونه باشد آگاهی دهید.