کیدفلوئنسری، استفاده از کودکان به عنوان اینفلوئنسر در شبکه‌های اجتماعی!
تاریخ: 24 بهمن 1402 امیر
در عصر حاضر، شبکه‌های اجتماعی به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی انسان‌ها تبدیل شده‌اند. در این میان، پدیده "اینفلوئنسری" به عنوان یک حرفه نوظهور و البته پرتوجه و پردرآمد، مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. متأسفانه، شاهد ظهور کودکان اینفلوئنسر در شبکه‌های اجتماعی هستیم که به واسطه انتشار تصاویر، ویدئوها و محتوای مربوط به زندگی شخصی خود، به دنبال جذب مخاطب و کسب شهرت و درآمد هستند. بسیاری از افراد فعال در فضای مجازی بدون آن که بدانند چه آسیبی به آینده کودک می‌زنند، عکس، فیلم و محتوا از فرزند خود منتشر می‌کنند و یا حتی در مواردی کودک را مجبور می‌کنند حرف‌ها و حرکاتی نامتناسب با سن خود انجام دهد تا اصطلاحا وایرال شود، اما در وهله اول چرا این مسئله تا این حد اهمیت دارد و چرا نباید از کودکان زیر سن قانونی در امر تولید محتوا بهره برد؟
ابعاد حقوقی اینفلوئنسری کودکان
- نقض حریم‌خصوصی: کودکان به دلیل عدم درک کامل مفاهیمی مانند حریم‌خصوصی و عواقب انتشار اطلاعات شخصی در فضای مجازی، در معرض خطر نقض این حق بدیهی خود قرار دارند.
- مصادیق کودک کار: فعالیت کودکان به عنوان اینفلوئنسر، به ویژه در صورت کسب درآمد، می‌تواند مصداق بارز کودک کار تلقی شده و با قوانین مربوطه مغایرت داشته باشد. کودک به هیج عنوان نمی‌بایست به عنوان ابزاری برای کسب درآمد از هر طریقی مورد استفاده قرار بگیرد، چه کار در کارگاه و چه کار اینفلوئنسری!
- مسئولیت قانونی: در صورت بروز هرگونه آسیب جسمی، روانی یا اجتماعی برای کودک، والدین و یا افراد سودجو که از کودک به عنوان اینفلوئنسر استفاده می‌کنند، مسئولیت قانونی خواهند داشت، کودکان اهداف ساده‌ای برای آزارگران مجازی و فیزیکی هستند.
ابعاد اخلاقی اینفلوئنسری کودکان
- استثمار کودکان: استفاده از کودکان برای مقاصد تجاری و به نفع بزرگسالان، نوعی استثمار روانی و فیزیکی محسوب می‌شود و با اصول اخلاقی مغایرت کامل دارد.
- آسیب‌های روانی: قرار گرفتن در معرض دید عموم و دریافت نظرات و انتقادات گاه منفی، می‌تواند به سلامت روان کودک آسیب زده و منجر به اضطراب، افسردگی و مشکلات عزت نفس شود.
- محرومیت از کودکی: تمرکز بر فعالیت در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند دوران کودکی را از کودک سلب کند و مانع از تجربه‌های طبیعی و ضروری این دوره مهم از زندگی شود.
- تحت‌الشعاع قرار گرفتن آینده کودک: ویدیویی که شما از کودک یا نوجوان خود منتشر می‌کنید می‌تواند تا سالیان سال بر زندگی او تاثیرات منفی بگذارد و حتی باعث شود که در تحصیل، پیدا کردن شغل مورد نظر و موارد این چنینی دچار مشکل شود.
چگونه از اینفلوئنسری کودکان جلوگیری کنیم؟
- آموزش به والدین: افزایش آگاهی والدین از حقوق کودکان در فضای مجازی و خطرات سوءاستفاده از کودکان به عنوان اینفلوئنسر، از طریق آموزش‌های مداوم و برنامه‌های آگاهی‌رسانی ضروری است.
- وضع قوانین و مقررات: تدوین قوانین و مقررات خاص برای حمایت از کودکان در فضای مجازی و تعیین ضوابط و محدودیت‌های لازم برای فعالیت کودکان به عنوان اینفلوئنسر پیشنهاد می‌شود.
- گزارش تخلفات: باید ایجاد سامانه‌های گزارش تخلفات و تشویق کاربران به گزارش موارد سوءاستفاده از کودکان در فضای مجازی در دستور کار قرار بگیرد و کاربران به جای دست به دست کردن ویدیوهای کودکان، گزارش تخلف ثبت کنند تا محتوا حذف شود.
استفاده از کودکان به عنوان اینفلوئنسر در شبکه‌های اجتماعی، معضلات اخلاقی و حقوقی متعددی را به همراه دارد. همکاری و همدلی جامعه، والدین، نهادهای دولتی و فعالان فضای مجازی، برای حمایت از حقوق کودکان و جلوگیری از سوءاستفاده از آنها در این فضا، امری ضروری است.
کودکان اینفلوئنسر ضرورت حق فراموش شدن
با همه این مواردی که گفتیم، اهمیت و ضرورت حق فراموش شدن خصوصا برای کودکان بیش از پیش روشن می‌شود. حق فراموش شدن به افراد این حق را می‌دهد که از موتورهای جستجو و سایر پلتفرم‌های آنلاین بخواهند اطلاعات شخصی‌شان را که دیگر مرتبط یا نادرست است، حذف کنند. این حق برای محافظت از حریم‌خصوصی افراد و کنترل اطلاعاتی که در مورد آنها به صورت آنلاین منتشر می‌شود، بسیار مهم است. در مورد کودکان اینفلوئنسر، حق فراموش شدن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. چرا که:
- کودکان در معرض آسیب‌های بیشتری هستند: کودکان به دلیل عدم بلوغ و درک کامل از خطرات فضای مجازی، بیشتر در معرض آسیب‌های آنلاین مانند قلدری سایبری، سوء استفاده جنسی و هویت دزدی قرار دارند. انتشار اطلاعات شخصی آنها در اینترنت می‌تواند این آسیب‌ها را تشدید کند.
- کودکان حق تغییر نظر دارند: کودکان در حال رشد و تغییر هستند و ممکن است نظرات و عقایدشان در طول زمان تغییر کند. انتشار اطلاعاتی که مربوط به دوران کودکی آنهاست، می‌تواند در آینده برای آنها مشکلاتی ایجاد کند.
- کودکان حق حریم‌خصوصی دارند: کودکان نیز مانند بزرگسالان حق حریم‌خصوصی دارند و می‌توانند از انتشار اطلاعات شخصی خود در اینترنت جلوگیری کنند.
نقش پلتفرم‌های آنلاین در محافظت از امنیت دیجیتال کودکان
پلتفرم‌های آنلاین مانند اینستاگرام، یوتیوب و تیک‌تاک باید برای ترویج حق فراموش شدن کودکان اقداماتی انجام دهند. این اقدامات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ارائه ابزارهای آسان برای حذف اطلاعات شخصی کودکان
- آموزش به والدین و کودکان در مورد حق فراموش شدن
- همکاری با سازمان‌های ناظر برای حفظ حریم‌خصوصی کودکان
همچنین والدین می‌توانند با اقداماتی مانند زیر به محافظت از حریم‌خصوصی فرزندان خود در فضای مجازی کمک کنند:
- تنظیمات حریم‌خصوصی حساب‌های آنلاین فرزندان خود را به طور دقیق تنظیم کنید.
- از فرزندان خود در مورد فعالیت‌های آنلاینشان سوال کنید.
- به فرزندان خود در مورد خطرات فضای مجازی آموزش دهید.
- در صورت مشاهده هرگونه محتوای نامناسب یا توهین‌آمیز در مورد فرزندتان، آن را به پلتفرم مربوطه گزارش دهید.
حق فراموش شدن یک حق اساسی برای همه افراد، به ویژه کودکان است. پلتفرم‌های آنلاین و والدین باید برای ترویج این حق و محافظت از حریم‌خصوصی کودکان در فضای مجازی اقداماتی انجام دهند.